Wejście w życie od 15 sierpnia 2024 r. nowych obowiązków wynikających z nowelizacji ustawy o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich nadal powoduje wiele praktycznych dylematów. W tym artykule przypomnimy najważniejsze obowiązki wynikające z nowych przepisów i w jaki sposób powinny być one rozwiązane w biurze podróży.
Jakie mamy obowiązki?
Zgodnie z nowymi przepisami przed dopuszczeniem osoby do działalności związanej z wychowaniem, edukacją, wypoczynkiem, leczeniem, świadczeniem porad psychologicznych, rozwojem duchowym, uprawianiem sportu lub realizacją innych zainteresowań przez małoletnich, lub z opieką nad nimi należy:
- Zweryfikować zaświadczenie o niekaralności z Krajowego Rejestru Karnego w zakresie przestępstw określonych w rozdziale XIX i XXV Kodeksu karnego, w art. 189a i art. 207 Kodeksu karnego oraz w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 2023 r. poz. 1939). Informację z KRK pozyskuje osoba która ma być skierowana do pracy z dziećmi i przedstawia organizatorowi wypoczynku.
- uzyskać informacje, czy dane osoby, która ma być skierowana do pracy z dziećmi, są zamieszczone w Rejestrze z dostępem ograniczonym lub w Rejestrze osób, w stosunku do których Państwowa Komisja do spraw przeciwdziałania wykorzystaniu seksualnemu małoletnich poniżej lat 15 wydała postanowienie o wpisie w Rejestrze. Uzyskanie informacji jest obowiązkiem organizatora – rejestry dostępne są na stronie https://rps.ms.gov.pl, przy czym Rejestr z dostępem ograniczonym wymaga uprzedniej rejestracji, podczas której Ministerstwo Sprawiedliwości weryfikuje czy dany podmiot jest uprawniony do dostępu. Zgodnie z przepisami do rejestru poza organami państwa mają dostęp pracodawcy i organizatorzy działalności związanej z wychowaniem, edukacją, wypoczynkiem, leczeniem, świadczeniem porad psychologicznych, rozwojem duchowym, uprawianiem sportu lub realizacją innych zainteresowań przez małoletnich, lub z opieką nad nimi.
- odebrać od osoby, która ma być skierowana do pracy z dziećmi, oświadczenie o państwie lub państwach, w których zamieszkiwała w ciągu ostatnich 20 lat, innych niż Rzeczpospolita Polska i państwo obywatelstwa. Jeżeli osoba posiada inne obywatelstwo lub zamieszkiwała poza Polską, organizator musi zweryfikować informację z rejestrów karnych tych państw uzyskiwaną do celów działalności zawodowej lub wolontariackiej związanej z kontaktami z dziećmi.
Informację z rejestrów zagranicznych pozyskuje osoba która ma być skierowana do pracy z dziećmi i przedstawia organizatorowi wypoczynku.
Podsumowując:
- Dla osób posiadających tylko polskie obywatelstwo: wymagane jest zaświadczenie z polskiego KRK oraz oświadczenie o krajach zamieszkania.
- Dla osób posiadających inne obywatelstwo lub które zamieszkiwały poza Polską: wymagane jest zaświadczenie z polskiego KRK, oświadczenie o krajach zamieszkania oraz odpowiednie informacje z rejestrów karnych tych krajów.
Wewnętrzne ustalenia dotyczące weryfikacji
Kto dokładnie przeprowadza weryfikację, zależy od wewnętrznych ustaleń, jednak zaleca się, aby kont dostępowych do rejestru było więcej, co umożliwi zastępstwa i pokrycie nieobecności. Dzięki temu proces weryfikacji nie będzie zakłócony w przypadku absencji osoby odpowiedzialnej za ten proces. Portal dostępowy umożliwia tworzenie kont dostępowych dla pracowników i usuwanie ich w ramach potrzeb danej jednostki.
Weryfikacja niekaralności dotyczy wszystkich pracowników i współpracowników, niezależnie od formy zatrudnienia (umowa o pracę, umowa zlecenie, umowa o dzieło), o ile mają oni kontakt z dziećmi. Dotyczy to również instruktorów sportowych czy nawet opieki medycznej współpracujących na różnych umowach cywilnoprawnych.
Jeżeli kontakt z dziećmi podczas imprezy turystycznej mają pracownicy lub współpracownicy innego podmiotu np. animator zatrudniony przez ośrodek, biuro podróży powinno zweryfikować czy jego pracodawca wdrożył standardy ochrony małoletnich i czy zweryfikował niekaralność danej osoby.
Pamiętajmy o standardach
Należy pamiętać, że poza obowiązkami dotyczącym rekrutacji pracowników, istnieje obowiązek wdrożenia standardów ochrony małoletnich. Zgodnie z nowymi przepisami obowiązek wprowadzenia takich procedur tj. Standardów Ochrony Małoletnich, ma każdy organizator działalności oświatowej, opiekuńczej, wychowawczej, resocjalizacyjnej, religijnej, artystycznej, medycznej, rekreacyjnej, sportowej lub związanej z rozwijaniem zainteresowań przez małoletnich.
Standardy ochrony małoletnich określają w szczególności:
- zasady zapewniające bezpieczne relacje między personelem podmiotu a małoletnim, a w szczególności zachowania niedozwolone wobec małoletnich;
- zasady i procedury identyfikacji małoletniego przebywającego w obiekcie hotelarskim i jego relacji w stosunku do osoby dorosłej, z którą przebywa w tym obiekcie;
- zasady i procedury reagowania w przypadku uzasadnionego przypuszczenia, że dobro małoletniego znajdującego się na terenie obiektu hotelarskiego lub korzystającego z usług turystycznych jest zagrożone;
- procedury i osoby odpowiedzialne za składanie zawiadomień o podejrzeniu popełnienia przestępstwa na szkodę małoletniego oraz zawiadamianie sądu opiekuńczego;
- zakres kompetencji osoby odpowiedzialnej za przygotowanie personelu podmiotu do stosowania standardów, zasady przygotowania tego personelu do ich stosowania oraz sposób dokumentowania tej czynności.
Dokument taki powinien być przyjęty i obowiązywać w biurze podróży od 15 sierpnia 2024 roku. Ustawa wprowadza również obowiązek dokonywania co najmniej raz na dwa lata oceny standardów w celu zapewnienia ich dostosowania do aktualnych potrzeb oraz zgodności z obowiązującymi przepisami i pisemnego dokumentowania takich działań. Standardy ochrony małoletnich powinny być udostępnione na stronie internetowej oraz wywieszone w widocznym miejscu w miejscu świadczenia usług.
Podsumowanie
Weryfikacja niekaralności pracowników w branży turystycznej, szczególnie tych mających kontakt z dziećmi, jest nieodzownym elementem rekrutacji. Zapewnienie, że wszystkie osoby zatrudnione są sprawdzone pod kątem przestępstw seksualnych oraz innych poważnych przestępstw, stanowi obecnie konieczność wypełnienia wymogów ustawowych.
Dla podmiotów turystycznych, które jeszcze nie wdrożyły tych procedur, kluczowe jest zrozumienie obowiązków wynikających z przepisów prawa oraz implementacja odpowiednich mechanizmów weryfikacyjnych, aby chronić najmłodszych uczestników oferowanych usług turystycznych.
autor: radca prawny Krzysztof Wilk – prawo turystyczne
Tekst opublikowany został w miesięczniku branży turystycznej Wiadomości Turystyczne.