Od 1 stycznia 2021 r. przedsiębiorcy turystyczni mają obowiązek przekazywania składek na Turystyczny Fundusz Pomocowy. Składki powinny być naliczane od umów zawartych od 1 stycznia 2021 r., a pierwsze deklaracje TFP należało złożyć drogą elektroniczną do 21 lutego 2021 r. oraz w kolejnych miesiącach. Od samego początku pojawiły się jednak trudności zarówno techniczne ze składaniem deklaracji jak i wątpliwości prawne związane ze zmianami umów i „bezzwrotnym charakterem składki”.

Jak założyć własne biuro podróży – poradnik

Czym jest TFP?

Zaczynając od początku przypomnieć trzeba, że Turystyczny Fundusz Pomocowy utworzony został nowelizacją ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych przy okazji tworzenia Turystycznego Funduszu Zwrotów.

TFZ powstał do rozwiązania konkretnego problemu, zapewnienia zwrotów klientom biur podróży, którzy zrezygnowali lub których imprezy zostały odwołane w związku z epidemią koronawirusa w 2020 roku. Wnioski o zwrot można było składać do 31 grudnia 2020 roku i zasadniczo z tą datą ten instrument przestał być dostępny. Turystyczny Fundusz Pomocowy ma pełnić tą samą rolę ale w przyszłości, na wypadek gdyby sytuacja jak w 2020 roku się powtórzyła.

Oznacza to, że składki na TFP pozostaną z nami już na długo i raczej fundusz ten nie będzie miał charakteru tymczasowego. Jedyne co może się zmienić to w miarę „zapełnienia” funduszu dużą ilością środków Ministerstwo może obniżyć wysokość składek, ale całkowita ich likwidacja nie wchodzi w rachubę.

Wysokość składek na TFP

Wysokość składek wacha się od 15 zł w przypadku imprez na terytoriach państw europejskich z wykorzystaniem transportu lotniczego w ramach przewozu czarterowego do 2 zł w przypadku imprez na terytoriach państw mających lądową granicę z Rzecząpospolitą Polską oraz na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. (pełna lista składek)

Organizator jest zobowiązany prowadzić wykaz zawartych umów i na jego podstawie składać deklaracje i dokonywać wpłat na TFP. Choć wysokość tych składek jest identyczna jak w przypadku Turystycznego Funduszu gwarancyjnego to jednak nie oznacza to, że wywiązanie się z tego obowiązku można zrobić za jednym razem i na jedno konto. Są to dwie zupełnie inne składki i inne są konsekwencje zmian dotyczących umów o czym będzie w dalszej części.

Jak złożyć deklarację składki TFP?

Od 12 lutego 2021 r. organizatorzy turystyki posiadający konto w portalu TFG mogą korzystać nie tylko ze zdalnej formy składania deklaracji TFG, ale również przekazywania informacji o wysokości składek na TFP.

Po zalogowaniu się na swoje konto w Portalu i wybraniu w menu obszaru „Deklaracje” użytkownik ma możliwość złożenia deklaracji TFP. Dla ułatwienia procesu system automatycznie uzupełnia formularz deklaracji TFP wartościami wykazanymi przez przedsiębiorcę w deklaracji TFG.

Składkę na TFP należy uiszczać na inny numer rachunku bankowego niż składkę na TFG. Numery rachunków wyświetlają się na potwierdzeniu złożenia deklaracji. Informacja ta zostanie przekazana również korespondencją elektroniczną w portalu TFG, jeśli przedsiębiorca wyraził zgodę na tę formę korespondencji.

Rezygnacja lub odwołanie imprezy?

Składki na TFP nie podlegają zwrotowi co oznacza, że jeżeli wycieczka zostanie odwołana lub klient zrezygnuje z powodu nadzwyczajnych okoliczności wtedy będzie mu przysługiwał pełen zwrot ceny imprezy, a organizator swojej składki nie odzyska nawet jeżeli nie korzystał z Turystycznego Funduszu Pomocowego. W przypadku rezygnacji klienta z innych przyczyn koszt składki może zostać odliczony jako koszt organizacji imprezy i potracony z zaliczki klienta.

Jest to rozwiązanie zupełnie inne niż w przypadku TFG, albowiem te składki w przypadku gdy impreza nie dojdzie do skutku mogą być przeksięgowane na kolejne podpisane umowy – w przypadku TFG założenie jest całkowicie inne.

Powstaje jednak pytanie co dzieje się gdy po zawarciu umowy klient decyduje się na zmianę terminu albo to organizator proponuje inną datę i klient na takie rozwiązanie wyraża zgodę. W najprostszym przypadku w takiej sytuacji poprzednia umowa jest rozwiązywana i strony zawierają nową umowę z nową data imprezy. Ten tryb postepowania będzie jednak powodował utratę „starej” składki na TFP i konieczność odprowadzenia nowej składki od nowej umowy, co z oczywistych względów jest dla organizatora i klienta mało sensowne.

Czy można aneksować umowę?

Umowa o odział w imprezie turystycznej, jak każda umowa cywilnoprawna może zostać zmieniona za zgodnym porozumieniem stron. Zmiana umowy może dotyczyć zasadniczo każdego jej aspektu dotyczącego zarówno mniej jak i bardziej istotnych postanowień umownych. W szczególności nie ma przeszkód aby zmiana umowy dotyczyła terminu wycieczki i w takim przypadku zamiast rozwiązać starą umowę i podpisać nową organizator może zawrzeć aneks do umowy wskazując które jej warunki ulegają zmianie, a które pozostają w mocy.

Przy aneksowaniu umowy nie trzeba opłacać ponownie składki na TFP albowiem to nadal jest ta sama umowa, od której składka została już odprowadzona. W przypadku rozwiązania umowy ona wygasa, a zawierana jest nowa umowa od której zgodnie z przepisami należy ponownie opłacić składkę. Ale umowa może również zostać zmieniona (aneksowana) i wtedy umowa nie wygasa tylko trwa nadal. Szczególnym sposobem aneksu jest zmiana terminu, który jest najczęstszym sposobem modyfikacji umów.

Co do wykazu umów to po aneksie organizator powinien wskazywać (od momentu jego zawarcia) nowa datę imprezy w wykazie umów. Stara data może być podana w nawiasie pomocniczo z dopiskiem „pierwotnie”) ale nie ma takiego wymogu. Zmiana umowy powoduje że poprzednia data jest już nieaktualna.

Problem może pojawić się tylko gdyby zmiana imprezy powodowała zmianę wysokości składki, wydaje się że w takiej sytuacji trzeba by jednak anulować umowę i podpisać nową licząc się z utrata składki albowiem nie będzie możliwości zmiany wysokości składki i np. jej uzupełnienia – system UFG nie zawiera takiej funkcjonalności, a musimy pamiętać że nieopłacenie składki prawidłowo jest obowiązkiem organizatora i to na nim spoczywa pełna odpowiedzialność.

Konsekwencje nieprawidłowego rozliczenia składki

W przypadku niewykonania obowiązku terminowego złożenia deklaracji lub opłacania należnych składek Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny wzywa pisemnie organizatora turystyki do wykonania obowiązków w terminie nie dłuższym niż 14 dni od dnia otrzymania wezwania. W przypadku niedochowania terminu określonego w wezwaniu Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny występuje do właściwego marszałka województwa z wnioskiem o wydanie decyzji administracyjnej o wykreśleniu przedsiębiorcy turystycznego z rejestru i o zakazie wykonywania działalności objętej wpisem do rejestru przez okres 3 lat.


Tekst opublikowany w miesięczniku branży turystycznej Wiadomości Turystyczne.