W związku z uchwaleniem w ubiegłym roku tzw. ustawy Kamilka wielu przedsiębiorców turystycznych ma obowiązek wdrożyć tzw. Standardy Ochrony Małoletnich, które mają na celu zwiększenie ochrony dzieci, szczególnie przed krzywdzeniem, w tym związanym z przemocą czy przestępczością na tle seksualnym.
Głównym adresatem nowych obowiązków są placówki oświatowe niemniej z przepisów wyraźnie wynika, że obowiązek ten obejmuje również biura podróży świadczące usługi na rzecz dzieci oraz przedsiębiorców świadczących usługi noclegowe.
Nowe przepisy
Ustawa wprowadzająca nowe obowiązki jest w rzeczywistości nowelizacją obowiązującej już od 2016 roku ustawy o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym, w której tytule dodano obecnie również ochronę małoletnich. Dotychczasowe przepisy które skupiały się głównie na weryfikacji osób zatrudnionych przy opiece nad dziećmi w rejestrach sprawców przestępstw na tle seksualnych zostały obecnie rozbudowane o obowiązek wprowadzenia procedur dotyczących krzywdzenia dzieci zarówno fizycznego jak i psychicznego.
Środkami ochrony małoletnich jest jak dotychczas konieczność weryfikacji karalności osób dopuszczonych do pracy przy opiece nad dziećmi oraz obowiązek wdrożenia procedur dotyczących przeciwdziałania i reagowania na krzywdzenie.
Kto jest zobowiązany wdrożyć nowe procedury
Zgodnie z nowymi przepisami obowiązek wprowadzenia takich procedur tj. Standardów Ochrony Małoletnich, ma każdy:
- organ zarządzający jednostką systemu oświaty, o której mowa w art. 2 pkt 1-8 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (Dz. U. z 2023 r. poz. 900), oraz inną placówką oświatową, opiekuńczą, wychowawczą, resocjalizacyjną, religijną, artystyczną, medyczną, rekreacyjną, sportową lub związaną z rozwijaniem zainteresowań, do której uczęszczają albo w której przebywają lub mogą przebywać małoletni
- organizator działalności oświatowej, opiekuńczej, wychowawczej, resocjalizacyjnej, religijnej, artystycznej, medycznej, rekreacyjnej, sportowej lub związanej z rozwijaniem zainteresowań przez małoletnich.
Jak widać z powyższego wyliczenia organizatorzy turystyki dziecięcej i przedsiębiorcy świadczący usługi noclegowe zostali również objęci obowiązkiem co zostało dalej doprecyzowane poprzez wskazanie, że „obowiązek wprowadzenia standardów mają także podmioty świadczące usługi hotelarskie oraz turystyczne, a także prowadzące inne miejsca zakwaterowania zbiorowego, w zakresie niezbędnym do zapewnienia ochrony małoletnich.
Standardy Ochrony małoletnich
Zgodnie z ustawą standardy, w sposób dostosowany do charakteru i rodzaju prowadzonych usług, określają w szczególności:
- zasady zapewniające bezpieczne relacje między personelem podmiotu a małoletnim, a w szczególności zachowania niedozwolone wobec małoletnich;
- zasady i procedury identyfikacji małoletniego przebywającego w obiekcie hotelarskim i jego relacji w stosunku do osoby dorosłej, z którą przebywa w tym obiekcie;
- zasady i procedury reagowania w przypadku uzasadnionego przypuszczenia, że dobro małoletniego znajdującego się na terenie obiektu hotelarskiego lub korzystającego z usług turystycznych jest zagrożone;
- procedury i osoby odpowiedzialne za składanie zawiadomień o podejrzeniu popełnienia przestępstwa na szkodę małoletniego oraz zawiadamianie sądu opiekuńczego;
- zakres kompetencji osoby odpowiedzialnej za przygotowanie personelu podmiotu do stosowania standardów, zasady przygotowania tego personelu do ich stosowania oraz sposób dokumentowania tej czynności.
Dokument taki powinien być przyjęty i obowiązywać od 15 sierpnia 2024 roku. Ustawa wprowadza również obowiązek dokonywania co najmniej raz na dwa lata oceny standardów w celu zapewnienia ich dostosowania do aktualnych potrzeb oraz zgodności z obowiązującymi przepisami i pisemnego dokumentowania takich działań.
Standardy ochrony małoletnich powinny być udostępnione na stronie internetowej oraz wywieszone w widocznym miejscu w miejscu świadczenia usług.
Weryfikacja personelu w rejestrze
Niezależnie od obowiązku wprowadzenia procedur, przypomnienia wymaga obowiązek weryfikacji osób zatrudnionych w Rejestrze Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym.
Zgodnie z ustawą, przed nawiązaniem z osobą stosunku pracy lub przed dopuszczeniem osoby do innej działalności związanej z wychowaniem, edukacją, wypoczynkiem, leczeniem, świadczeniem porad psychologicznych, rozwojem duchowym, uprawianiem sportu lub realizacją innych zainteresowań przez małoletnich, lub z opieką nad nimi na pracodawcy lub innym organizatorze takiej działalności oraz na osobie, z którą ma być nawiązany stosunek pracy lub która ma być dopuszczona do takiej działalności, ciążą obowiązki weryfikacji personelu w rejestrze.
Rejestr Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym składa się z Rejestru publicznego, Rejestru z dostępem ograniczonym i Rejestru osób, w stosunku do których Państwowa Komisja do spraw wyjaśniania przypadków czynności skierowanych przeciwko wolności seksualnej i obyczajności wobec małoletniego poniżej lat 15, wydała postanowienie o wpisie w Rejestrze (Rejestr Państwowej Komisji). Dostęp do Rejestru można uzyskać elektronicznie na stronie rps.ms.gov.pl. Za udzielenie informacji z Rejestru nie pobiera się opłaty.
Sankcje
Powyższe obowiązki w zakresie weryfikacji personelu i wdrożenia Standardów Ochrony Małoletnich powiązane są w ustawie z poważnymi sankcjami.
Zgodnie z przepisami karnymi „kto dopuszcza do pracy lub do innej działalności związanej z wychowaniem, edukacją, wypoczynkiem, leczeniem, świadczeniem porad psychologicznych, rozwojem duchowym, uprawianiem sportu lub realizacją innych zainteresowań przez małoletnich, lub z opieką nad nimi, osobę bez uzyskania informacji z rejestru, podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny nie niższej niż 1000 zł.
Jak widać w treści zacytowanego przepisu karalne nie jest dopuszczenie do pracy osoby figurującej w rejestrze ale sam brak weryfikacji jakiejkolwiek osoby, również takiej która w rejestrze faktycznie nie figuruje.
W odniesieniu do braku realizacji obowiązku wdrożenia standardów ochrony małoletnich ustawodawca wprowadził sankcję kary grzywny do 250 zł albo karze nagany, a w przypadku ponownego stwierdzenia niewykonania tego obowiązku karę grzywny nie niższej niż 1000 zł.
Podsumowanie
Nowe przepis wprowadzone tzw. ustawą Kamilka wymagają aktywności ze strony przedsiębiorców branży turystycznej głownie w zakresie obiektów noclegowych i organizatorów turystyki dla dzieci. Konieczne jest również sprawdzenie i ewentualne wdrożenie procedur związanych z weryfikacją personelu.
autor: radca prawny Krzysztof Wilk – prawo turystyczne
Tekst opublikowany został w miesięczniku branży turystycznej Wiadomości Turystyczne.
